Op Valentijnsdag was Janneke Stegeman te gast als voorganger in onze kerkdienst. Ik ben een zondag vrij. Ik wil haar verhaal horen. De computer staat aan en online schuifel ik mijn vertrouwde kerkje binnen. Ik ben benieuwd naar de preek van Janneke. Ik heb al veel van haar gelezen maar nog nooit heb ik Janneke horen preken.
Luister hier de dienst terug met Janneke Stegeman – begin van de dienst is vanaf 8 minuten.
De lezingen zijn:
Wie is Janneke Stegeman?
Janneke Stegeman studeerde theologie aan de Vrije Universiteit. In 2014 promoveerde zij op het proefschrift ‘Decolonizing Jeremiah: identity, narratives and power in religious tradition’, over de rol van conflict in de ontwikkeling van religieuze traditie (VU). Van juni 2016 tot september 2017 was Janneke Stegeman Theoloog des Vaderlands. In juli 2017 verscheen bij uitgeverij Van Gennep ‘Heb Je Hem Weer, 24 preken voor sceptici en andere gelovigen’, waarin ze op zoek gaat naar verrassende hoeken en gaten in de bijbel, om met nieuwe, speelse lezingen tevoorschijn te komen.
Alles moet anders
Ik leerde Janneke Stegeman kennen achter de schermen van de Nacht van de Theologie. In 2016 was het idee om een jonge theoloog de rol te laten vervullen van Theoloog des Vaderlands. In het gebouw van KRONCRV organiseerden we de eerste selectiedag. Janneke eindigde bij de laatste drie. Een tijdje later – dit keer in het gebouw van de EO – was de grote finale. Janneke won en juichend nam ze de trofee in ontvangst. Janneke Stegeman was een bijzondere Theoloog des Vaderlands. Ze was niet alleen de eerste vrouw en jonger dan haar voorgangers, ze had een duidelijke boodschap. Haar pleidooi ging over gelijke rechten voor iedereen, het aan de kaak stellen van racisme en een duurzame wereld. Bij haar vertrek als Theoloog des Vaderlands – In september 2017 – legde ze het allemaal nog eens uit in ‘Alles Moet Anders. Bevrijdingstheologie voor Witte Nederlanders.’
Veranderen
De computer staat aan. De tune begint. Karin Vogelaar gaat met Janneke in gesprek en ik luister naar de muziek. De preek gaat over veranderen. Ik moet lachen om de opening. Buiten ligt sneeuw en is het ijzig koud. Nederland maakt zich op voor nog een dag schaatsen. Janneke vertelt dat de ijsvogel helemaal niet van ijs houdt en in de vrieskou bezorgd op zoek is naar eten. Het is een bruggetje naar de tekst uit de Bergrede waarin Jezus ons maant om niet bezorgd te zijn. Hoezo niet bezorgd zijn? We ontkomen er toch niet aan? Janneke legt uit dat we deze vragen aan de buitenkant van de tekst mogen stellen. Alleen wie binnen in de tekst onderzoekt wat er aan de orde is, ontdekt dat we er toch niet aan ontkomen. Veranderen is wat van ons wordt gevraagd. Die verandering heeft alles te maken heeft met verantwoordelijkheid nemen voor het grotere geheel. Tegelijkertijd valt dat te relativeren want we schieten hierin ook tekort.
Valentijnsdag
Het is Valentijnsdag als Janneke Stegeman komt preken in Wassenaar. Ze sluit dan ook af met een verwijzing naar de liefde. Ze stelt me gerust met deze relativering. Alhoewel ik vrees dat bezorgde ijsvogels van deze liefde Gods geen weet hebben. Dat baart me toch een beetje zorgen.
Tom Mikkers
